Leren Zichtbaar maken

Enige tijd geleden zijn wij het verandertraject Visible Learning oftewel Leren Zichtbaar Maken gestart. De essentie van Leren Zichtbaar Maken is dat kinderen inzicht krijgen in hun eigen leren en wat ze daarvoor nodig hebben. Het team heeft vorige schooljaren een aantal studiedagen gevolgd. Deze stonden onder leiding van Renske Hoogendoorn, trainster Leren Zichtbaar Maken van Onderwijsadvies.

Inmiddels zijn we bijna twee schooljaren (helaas wel twee keer onderbroken door een Lockdown) aan het werk met Leren Zichtbaar Maken en zijn er mooie stappen gemaakt binnen de school. Zowel de leerlingen als de leerkrachten laten een mooie groei op dit gebied zien.
In alle groepen wordt er gewerkt vanuit doelen, waarvan er veel zichtbaar zijn in de klassen. Aan doelen zitten succescriteria verbonden. Deze vormen de standaarden waaraan zowel de leerlingen als de leerkrachten het succes kunnen afmeten in welke mate de leerling(en) voldoen aan het leerdoel. Succescriteria geven leerlingen dus inzicht in de mate waarin ze hun leerdoel(en) (nog niet) bereikt hebben. In de succescriteria staat beschreven waaraan iets moet voldoen om ervoor te zorgen dat je het beheerst, dat iets lukt, hoe iets eruit moet zien, of hoe je tot een antwoord komt, een som uitrekent e.d. Het voornaamste is dat de leerlingen betrokken zijn bij de uitdaging van het leren en daar plezier in hebben.
Op dit moment wordt er gewerkt met de 'thermometer'. Nadat de leerkracht het lesdoel heeft verteld schalen alle leerlingen zichzelf in d.m.v. het gebruik van een thermometer. Daarop geven ze aan hoe ze zelf vinden dat ze dit doel beheersen (rood betekent 'ik kan het nog niet' oplopend tot groen wat betekent 'ik kan het/ ik weet het'). Zo kan de leerkracht zien, welke leerling het nog lastig vindt en welke leerling het al kan.

De thermometer die in alle groepen gebruikt wordt.

Tevens krijgt de leerling zelf inzicht in hoe hij leert, wat hij nodig heeft om verder te komen en denkt hij van tevoren na over het (les)doel. Aan het einde van de les evalueert de leerling hoe hij aan het (leer)doel heeft gewerkt en laat op de thermometer zien welke groei hij heeft doorgemaakt. Op deze manier krijgt de leerling meer inzicht in zijn eigen leerproces en weet wat hij nodig heeft om het doel te bereiken. Tevens ziet en weet de leerkracht welke leerlingen extra ondersteuning nodig hebben. Door het geven van feedback tijdens de les en lesevaluaties, door de leerkracht aan de leerling(en) en de leerling(en) aan de leerkracht, leren beiden van elkaar en weten ze wat er goed ging, wat een volgende keer anders kan, en wat ervoor nodig is om het nog beter te kunnen. Leerlingen geven elkaar ook feedback zodat ze van en met elkaar leren. Belangrijk hierbij blijft dat fouten maken mag, want juist dan ben je aan het leren.  

Aan het eind van het vorig schooljaar hebben we met elkaar de stappen geëvalueerd die we vorig  schooljaar hebben gemaakt en bepaalden we welke volgende stappen we gaan zetten in het huidige schooljaar.  

Achtergrondinformatie over Leren Zichtbaar Maken:
John Hattie, de Nieuw-Zeelandse grondlegger van Leren Zichtbaar maken, deed wereldwijd onderzoek naar meer dan 250 elementen uit het onderwijs en schaalde deze in op hun effectiviteit. Zo blijkt dat het zitten in niveaugroepen (het in de klas groeperen op capaciteiten van de leerlingen) in beperkte mate effect heeft op het leren, maar dat het op goede wijze geven van feedback aan de leerlingen juist heel effectief werkt.